Zgodnie z treścią stanowiska negocjacyjnego strona polska zaakceptowała w pełni dorobek prawny UE w zakresie edukacji i nie zgłaszała problemów negocjacyjnych w obszarze "Edukacja, kształcenie młodzież". O pozytywnej ocenie polskiej edukacji świadczy fakt tymczasowego zamknięcia negocjacji w tym obszarze już dnia 10 listopada 1998 r. jak również pozytywne opinie ekspertów Komisji Europejskiej wyrażane w okresowych raportach.
W kontekście edukacji należy wziąć pod uwagę, iż zgodnie z postanowieniami art. 149 i 150 Traktatu o Utworzeniu Wspólnoty Europejskiej sfera edukacji zarówno w zakresie struktury kształcenia jak i jej treści pozostaje w kompetencji każdego państwa członkowskiego. Edukacja nie podlega procesom integracji rozumianej jako ujednolicenie uregulowań prawnych, które narzucałyby konieczność zmian.
Nie oznacza to jednak, iż nie ma wspólnej polityki edukacyjnej w obszarze UE. Wręcz przeciwnie edukacja postrzegana jest jako kluczowy element decydujący o powodzeniu integrowania się Europy.
Mimo pełnej autonomii państw członkowskich w sferze edukacji, istnieją uregulowania prawne odnoszące się nie do treści kształcenia a do zapewnienia jednakowego dostępu do edukacji na wszystkich jej szczeblach obywatelom państw członkowskich UE oraz stosowania tych samych mechanizmów uznawania kwalifikacji dla celów zawodowych.
W celu wdrożenia takich uregulowań znowelizowano ustawę o systemie oświaty, ustawę o szkolnictwie wyższym, ustawę o wyższych szkołach zawodowych, uchwalono ustawę o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych i opracowano ustawę o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich UE kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności.
Wejście w życie zaproponowanych przepisów umożliwia m.in. implementowanie do polskiego prawa oświatowego wytycznych zawartych w Dyrektywie Rady Wspólnot Europejskich z dnia 25 lipca 1977 r. w sprawie edukacji dzieci pracowników migrujących (77/486/EWG). Nakłada ona obowiązek zapewnienia dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego dzieciom cudzoziemców podlegającym obowiązkowi szkolnemu, którzy nie znają języka polskiego lub znają go na poziomie nie wystarczającym do korzystania z nauki a także współdziałanie w organizowaniu nauki języka i kultury kraju pochodzenia dzieci obcokrajowców.
Podobne prawa uzyskają obywatele polscy w krajach członkowskich UE.
Niezależnie od wymienionej wyżej dyrektywy, Rozporządzenie Nr 1612/68 z dnia 15 października 1968 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty obliguje kraje członkowskie UE do zapewnienia równego traktowania pracowników migrujących oraz ich dzieci w zakresie ogólnego dostępu do edukacji i różnych form szkolenia.
Nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o wyższych szkołach zawodowych uwzględnia zasadę niedyskryminacji wobec obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i umożliwia podejmowanie studiów w polskich uczelniach na zasadach dotyczących studentów polskich tym obywatelom krajów UE i ich rodzinom, którzy mieszkają w Polsce i pracują lub byli zatrudnieni na terytorium RP.
Zgodnie z zasadą swobodnego przepływu usług oraz swobodnego prowadzenia działalności przez obywateli jednego z państw członkowskich na terytorium innego państwa członkowskiego znowelizowane przepisy umożliwiają także tworzenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej filii zagranicznych uczelni i wyższych szkół zawodowych.
Obywatele polscy będą korzystali z takich samych praw jak obywatele krajów UE w zakresie dostępu do edukacji, zarówno w ramach obowiązku szkolnego jak i innych form kształcenia i doskonalenia zawodowego.
Głównym narzędziem współpracy są edukacyjne programy wspólnotowe: Sokrates, Leonardo da Vinci i Młodzież, w których Polska uczestniczy aktywnie od 1998 r. Zadania tych programów przewidują współpracę między szkołami i uczelniami państw członkowskich, w tym wymianę studentów, nauczycieli, budowanie form partnerstwa między ośrodkami szkolnictwa wyższego, współpracę uniwersytetów z przedsiębiorstwami, wypracowanie wspólnych projektów edukacyjnych dotyczących m.in. nauki języków obcych oraz wykorzystania w nauczaniu nowoczesnych technologii informacyjnych.
Aktywne włączenie się Polski zostało odnotowane w stanowisku negocjacyjnym jako gwarancja realizowania wspólnej polityki edukacyjnej. Udział w programach obok wartości edukacyjnych, poznawczych, inspirujących do nauki języków obcych, buduje więzi między młodym pokoleniem w różnych krajach, stając się trwałym fundamentem zjednoczonej Europy. Możliwości odbywania części studiów za granicą, wymiana klas, doskonalenie nauczycieli języków obcych, szeroka wymiana doświadczeń kadry edukacyjnej oraz mobilność pracowników naukowych daje okazję do wzrostu jakości polskiej edukacji i lepszej konkurencyjności na rynku pracy.
Biorąc pod uwagę, iż UE poprzez wspólne działania państw członkowskich stawia sobie za cel ciągłą poprawę jakości nauczania Polska kontynuuje reformę systemu edukacji i zawartości programów nauczania. Przyjęte rozwiązania uwzględniają wnioski i postulaty licznych ekspertyz, aspiracje edukacyjne młodzieży i oczekiwania rodziców. Stworzony system szkolny oferuje młodzieży wiele dróg kariery edukacyjnej, gwarantując każdemu możliwość dalszej nauki po wszystkich etapach kształcenia.
Ze stron MENiS
|
